Jak uprawiać szafran

Cebulki Crocus sativus z naszej hodowli powinny być posadzone w okresie od połowy sierpnia do końca września.
Do rozpoczęcia hodowli potrzebna jest wapienna, przepuszczalna i bogata w próchnicę gleba. Poziom pH gleby powinien wynosić pomiędzy 6 i 8.
Bardzo ważne jest też to, aby na tej samej glebie nigdy wcześniej nie rosły kwiaty cebulowe z tej samej rodziny co crocus sativus – Iridaceae. Ma to na celu uniknięcie sytuacji, w której cebulki będą chorować przez występujące tam ewentualnie patogeny, grzyby, bakterie i nicienie. Jeszcze lepiej jest zasadzić bulwy w miejscu, w którym nigdy wcześniej nie uprawiano roślin bulwiastych. Bulwy można sadzić na różne sposoby. Sposób sadzenia zależy od poziomu przepuszczalności gleby. Jeżeli po intensywnych opadach deszczu kałuże pozostają przez długi czas widoczne, przepuszczalność gleby jest mniejsza niż w przypadku kiedy kałuże znikają w przeciągu godziny.

Instrukcja sadzenia szafranu

Sadzenie cebulek prawie zawsze odbywa się w systemie „rzędowym”. Oznacza to, że najpierw należy wykopać wzdłuż linii prostej rowek głęboki na 10-15 centymetrów. Jego długość jest zależna od ilości dostępnych cebulek i rozmiaru obszaru przeznaczonego na uprawę. Po wykopaniu rowka, można umieścić w nim cebule, układając je spiczastą końcówką do góry.

Odstęp pomiędzy cebulkami zależy od ich rozmiaru, o którym opowiem za chwilę.

Odstęp pomiędzy rzędami powinien wynosić około 15 centymetrów. Po zasadzeniu pierwszego rzędu, przenieś linię o 15 centymetrów dalej i wykop następny rowek. Ziemią wykopaną z tego rzędu zasyp pierwszy rowek. Po wykopaniu czterech rzędów, rozsądnie będzie zachować odstęp 25 centymetrów pomiędzy czwartym i piątym rzędem, co ułatwi Ci pracę przy cebulkach, jak na przykład pielenie, i oczywiście zbieranie szafranu. Możesz utworzyć taką ścieżkę po każdych czterech rzędach.
Jeżeli poziom przepuszczalności gleby nie jest za wysoki, najlepiej jest wykopać ścieżki na głębokość około 15 – 20 centymetrów tak, aby mogły być używane jako rynny dla wody deszczowej.
Jeśli poziom przepuszczalności gleby jest niski, polecam utworzenie głębokiej ścieżki o szerokości 15 – 20 centymetrów po każdych dwóch rzędach.

Jak już wspomniałem, odstęp między cebulkami jest zależny od ich wielkości, a także od tego czy zamierzasz pozostawić je w ziemi przez kilka lat, czy będziesz je co roku wykopywać.

W komercyjnej hodowli szafranu, cebulki Crocus sativus pozostawia się w ziemi przez około 5 lat a następnie wykopuje. Szafran uzyskuje się zwykle w drugim roku po ponownym posadzeniu, i pozostaje on stabilny do czwartego roku, po czym marnieje. Prawdą jest, że w krajach gdzie skoncentrowana jest komercyjna uprawa szafranu, klimat gwarantuje, że podczas pory letniej cebulki otrzymują wystarczającą ilość ciepła w glebie aby stworzyć w cebulkach kwiaty na następny okres kwitnienia. W krajach z „chłodniejszym” latem poleca się pozostawić cebulki w glebie przez dwa lata, a następnie je wykopać. Potem należy przechowywać je w suchym miejscu i temperaturze około 23 stopni Celsjusza aż do ponownego zasadzenia.

Jeżeli zdecydujesz się odkopywać cebule co kolejne dwa lata, to odstęp od 5 do 10 centymetrów pomiędzy nimi będzie wystarczający, ale jeżeli chcesz pozostawić cebule w ziemi na dłużej, to należy zachować odstęp od 10 do 20 centymetrów. Każdego roku rośliny będą się znacznie rozrastać, przez co odstęp pomiędzy nimi będzie się zmniejszał. Poniższe informacje dotyczą oczywiście najmniejszych odstępów pomiędzy małymi cebulkami oraz największych odstępów pomiędzy dużymi cebulkami.

Rozsada pokryta siatką drucianą

Jeśli sadzisz cebulki na obszarze, na którym bytuje wiele myszy, szczurów i innych gryzoni, dobrze jest po zasadzeniu przykryć cebulki drucianą siatką tak, aby gryzonie ich nie zjadły. Cebule Crocus sativus to dla nich prawdziwy przysmak.

W pierwszym roku po zasadzeniu Crocus Sativus kwitną od końca października do połowy listopada. Cebulki o rozmiarze 9/10 dadzą w pierwszym roku średnio 1,5 kwiatu, o rozmiarze 8/9 średnio jednego kwiatu, a cebulki o rozmiarze 7/8 mają średni procent kwitnienia na poziomie 20% i dlatego są bardziej odpowiednie dla upraw wieloletnich. Dokładny czas kwitnienia zależy głównie od czasu zasadzenia cebulki i warunków klimatycznych po zasadzeniu.

Podczas jesieni i zimy, cebulki krokusa będą miały podobne do trawy zielone liście, osiągające wiosną długość około 30 cm. Roślina będzie zielona także podczas zimy i może tolerować mróz do około -10 stopni Celsjusza. Kiedy mróz nie ustępuje, warto zabezpieczyć uprawę tkaniną polarową lub słomą, ponieważ lodowaty wiatr może wysuszyć liście tak bardzo, że roślina umiera. Jeśli uprawa będzie podczas okresu mrozu pokryta warstwą śniegu, to doskonale. Śnieg to najlepszy materiał pokrywający na jaki można mieć nadzieję podczas surowej zimy, ponieważ zapobiega marznięciu cebulek w ziemi i utrzymuje wystarczający poziom wilgoci, nie pozwalający uprawie zamarznąć na śmierć.
Na wiosnę, gdy robi się już coraz cieplej, możesz nawozić uprawy niektórymi nawozami organicznymi. Od typu gleby i jej ilości zależy to, jak mocno trzeba ją nawozić.

Podczas okresu wzrostu, rośliny Crocus Sativus nie muszą być nawadniane, chyba że w okresie ekstremalnej suszy – wtedy dar wody jest mile widziany. Można wtedy nawadniać wieczorem lub wcześnie rano.

W okresie maja lub czerwca, w zależności od klimatu w którym uprawiasz cebulki szafranu, liście krokusa powoli zżółkną a ostatecznie zbrązowieją. Kiedy liście są już całkiem wysuszone i można łatwo wyciągnąć je z ziemi, cebule są gotowe do wykopania. Jeżeli chcesz pozostawić cebule w ziemi przez kilka lat, najlepiej usunąć wszystkie uschnięte liście tak, aby łatwiej było pielić. Dopóki cebule pozostają w „fazie odpoczynku”, można używać motyki aby pozbyć się z ziemi chwastów. Inna, często stosowana metoda to wypalanie chwastów palnikiem gazowym. Podczas uprawy najlepiej jest wyrywać chwasty ręcznie. Jest to szczególnie konieczne gdy mamy do czynienia z tak zwanymi „chwastami korzeniowymi”, aby nie miały szansy rozmnożyć się w podłożu. Bardzo trudno kontrolować chwasty korzeniowe, ponieważ mają one skomplikowany system korzeniowy, trudny do usunięcia gdy roślina kontynuuje rozrastanie się w ziemi.

Taca z kwiatami Crocus sativus
Naczynie ze świeżo zerwanym szafranem

Zbiór szafranu

Najlepiej jest zrywać cały kwiat zaraz po tym jak się otworzy. Jak już zbierzesz wszystkie kwiaty, możesz rozłożyć je na tacy lub po prostu na stole. Następnie weź jeden kwiat i ostrożnie wyciągnij z niego trzy czerwone znamiona.
Słupki są przeważnie złączone razem na końcach. Jako że szafran pozyskuje się tylko z czerwonych części słupków, możesz oddzielić je paznokciem a pozostałe żółte i białe części wyrzucić. Najlepiej zebrać wszystkie czerwone części w jednym naczyniu. Kiedy już zbierzesz wszystkie słupki, możesz przystąpić do ich suszenia. Jeśli chcesz to zrobić w sposób tradycyjny, rozłóż słupki bardzo gęstej siatce i pozwól im podprażyć się na małym ogniu, aż będą one wystarczająco suche.

Bardziej nowoczesnym sposobem suszenia słupków jest podprażenie ich w kuchennym piekarniku. Równomiernie rozłóż słupki na kratce przykrytej warstwą papieru do pieczenia. Następnie umieść kratkę pośrodku piekarnika i pozwól słupkom wyschnąć w temperaturze około 90 stopni Celsjusza.
Uważnie obserwuj czy słupki są już wystarczająco suche, ponieważ gdy pozostaną one w piekarniku zbyt długo, jakość szafranu spadnie. Kiedy słupki już nie sklejają się ze sobą i są ładnie wyschnięte, można wyjąć je z piekarnika. Proces ten powinien zająć pomiędzy 10 i 20 minut, w zależności od liczby słupków suszonych za jednym razem. Wysuszone słupki już wyglądają jak szafran, ale by stały się prawdziwym szafranem, muszą jeszcze przez co najmniej miesiąc być przechowywane w hermetycznym pojemniku umieszczonym w ciemnym miejscu. Kiedy po miesiącu otworzysz pojemnik, intensywny zapach wypełni pomieszczenie i Twój szafran będzie gotowy do użytku.